Zakazana planeta

Forbidden Planet (1956 / 98 minut)
re偶yseria: Fred M. Wilcox
scenariusz: Cyril Hume na podst. opowiadania Irvinga Blocka i Allena Adlera

Zanim powsta艂a 2001: Odyseja kosmiczna za najwybitniejszy film science-fiction uwa偶ano Zakazan膮 planet臋 z wczesn膮 rol膮 Leslie Nielsena. Ambitna, filozoficzna opowie艣膰 o podbijaniu kosmosu. Kapitan statku kosmicznego wys艂anego z Ziemi, l膮duje na odleg艂ej planecie Altair, by zbada膰 sytuacj臋, kt贸ra doprowadzi艂a do zagini臋cia innego statku wys艂anego z Ziemi. Kapitan wraz z za艂og膮 odnajduj膮 na Altairze dw贸jk臋 ludzi, naukowca wraz z c贸rk膮, oraz inteligentnego robota. Wspomniany naukowiec, kt贸ry stworzy艂 tego robota i zaplanowa艂 ju偶 sobie 偶ycie na tej planecie, namawia przybysz贸w do opuszczenia Altairy, by unikn臋li spotkania z tajemniczym, niewidzialnym potworem.

Pierwsze, co zwraca uwag臋 w filmie to znakomita strona wizualna (scenografia i efekty specjalne). W latach 50. filmy science-fiction nie by艂y doceniane, uwa偶ano je za kiczowate i pozbawione ambicji, dlatego nie mog艂y liczy膰 na du偶e nak艂ady finansowe. Jednak wida膰 wyra藕nie, 偶e bud偶et Zakazanej planety by艂 znacznie wy偶szy ni偶 innych film贸w tego gatunku z lat 50. Tak jakby producenci wyczuli, 偶e scenariusz Cyrila Hume'a (w oparciu o jakie艣 opowiadanie lu藕no oparte o sztuk臋 Szekspira Burza) daje pole do popisu do stworzenia czego艣 wi臋cej ni偶 tandetnej rozrywkowej fantastyki. I nie przeliczyli si臋, bo Fred M. Wilcox (tw贸rca sentymentalnego Powrotu Lassie) poradzi艂 sobie doskonale, tworz膮c dopracowany w szczeg贸艂ach wizualny majstersztyk.

To barwne widowisko cechuje si臋 nie tylko znakomit膮 warstw膮 wizualn膮, ale tak偶e d藕wi臋kow膮. Muzyka elektroniczna oraz ten oddech, wyst臋puj膮cy w scenach zbli偶ania si臋 potwora, tak偶e robi膮 wra偶enie. Chocia偶 w filmie nie brakuje niedopowiedze艅, to w finale i epilogu wyra藕nie zosta艂o przedstawione jego przes艂anie - nawet ci ludzie, kt贸rzy podbijaj膮 kosmos, galaktyki i planety nie s膮 bogami, bo nie potrafi膮 zapanowa膰 nad w艂asn膮 pod艣wiadomo艣ci膮, co mo偶e doprowadzi膰 do zag艂ady cywilizacji ludzkiej.

W filmie nie brakuje humoru, kt贸ry wynika st膮d, 偶e bohaterowie, kt贸rzy przez rok nie widzieli kobiety, na Altairze spotykaj膮 kobiet臋, w dodatku m艂od膮 i 艂adn膮 oraz m贸wi膮c膮 ich j臋zykiem, ale nie rozumiej膮c膮 ziemskich zwyczaj贸w (np. nie wie, co to jest poca艂unek). Nic wi臋c dziwnego, 偶e m艂odzi astronauci pr贸buj膮 j膮 bli偶ej pozna膰. I nie przeszkadza im to, 偶e kobieta jest pozbawiona uczu膰, gdy偶 wychowana zosta艂a na obcej planecie i nie zazna艂a nigdy typowo ziemskich problem贸w. Jej ojciec, doktor Morbius, jest zupe艂nym przeciwie艅stwem - ukrywa w sobie du偶o emocji, szczeg贸lnie tych negatywnych, co powoduje, 偶e jest zagro偶eniem dla innych ludzi.

Nie ma tu znanych aktor贸w, gdy偶 producenci chcieli wi臋ksz膮 cz臋艣膰 bud偶etu przeznaczy膰 na efekty specjalne, a co ciekawe, ze wszystkich postaci z filmu najwi臋ksz膮 popularno艣膰 zdoby艂 robot Robby, kt贸ry wyst膮pi艂 tak偶e w innych filmach i serialach. Warto obejrze膰 ten film szczeg贸lnie teraz, kiedy Leslie Nielsena nie ma ju偶 w艣r贸d 偶ywych - warto pami臋ta膰, 偶e aktor ten zanim zacz膮艂 gra膰 w komediach wyst臋powa艂 w wielu innych filmach r贸偶nych gatunk贸w i to w rolach nie byle jakich, bo np. w rolach kapitan贸w (w Tragedii Posejdona te偶 zagra艂 kapitana statku).

3 komentarze:

  1. Bardzo dobry fim s-f (to m贸j dr贸gi ulubiony gatunek po Westernie :)) ze 艣wietnym przekazem na temat natury i przysz艂o艣ci ludzi oraz fantastyczn膮 jak na tamte czasy muzyk膮. Bardzo lubi臋 filmy s-f sprzed transformacji. Godne polecenia s膮 takie obrazy jak "Wehiku艂 czasu" z Taylorem lub "Planeta ma艂p" z Chestonem, albo "Dzie艅 w kt贸rym zatrzyma艂a si臋 ziemia". Te filmy, cho膰 ust臋puj膮 dzisiejszym produkcjom pod wzgl臋dem efekciarskim, to jednak dor贸wnuj膮 - jesli nie przewy偶szaj膮 - je pod wzgl臋dem przekazu. S膮 jak studium ludzkiej natury oraz los贸w cywilizacji, a dzi臋ki wy艣mienitej grze aktorskiej naprawd臋 mo偶na zobaczy膰 to, co cz艂owiek wyobra偶a艂 sobie czytaj膮c Wellsa czy Boulle'a...

    OdpowiedzUsu艅
  2. Fantastyka nie nale偶y do moich ulubionych gatunk贸w, ja wol臋 podgatunki kina sensacyjnego (akcja, przygoda, thriller, western i in.) i pewnie dlatego za najlepsze filmy s-f uwa偶am filmy Camerona i Verhoevena, kt贸re zawieraj膮 elementy kina akcji i thrillera. Ale potrafi臋 doceni膰 niekt贸re klasyczne dokonania s-f. Takie filmy jak "Zakazana planeta", "Wehiku艂 czasu" i "Planeta ma艂p" ceni臋 bardziej ni偶 cykl "Gwiezdnych wojen" czy filmy Spielberga.

    OdpowiedzUsu艅
  3. dobry film klasyka kina sf gor膮co polecam

    OdpowiedzUsu艅